Radio Tour de France

Uit Radiopedia
Radio Tour de France
NOS logo.svg
Omroep NOS
Radiostation Hilversum 3
Hilversum 1
Radio 1
Periode 1970, 1972, 1977–2011, 2013
Eerste uitzending 27 juni 1970

Radio Tour de France is een jaarlijks terugkerend radioprogramma dat wordt uitgezonden gedurende de wielerwedstrijd de Tour de France. Het programma wordt gemaakt door de NOS en werd uitgezonden op achtereenvolgens Hilversum 3, Hilversum 1 en tegenwoordig op Radio 1. Het programma doet verslag van de wedstrijd en wisselt dit af met muziek en luchtige informatie. Kenmerkend voor het programma is het gebruik van tunes, de tourartiest en het zomerse sfeertje. Het programma wordt sinds 1970, met onderbreking van een aantal jaren, uitgezonden.

Geschiedenis[bewerken]

Aanleiding[bewerken]

Tour de France 1970

Reeds in de jaren dertig waren er Nederlandstalige verslagen van de gebeurtenissen in de Tour de France te beluisteren op de radio[1] en in de jaren '50 waren ook op de Hilversumse zenders reportages te beluisteren van de wedstrijd.[2][3] De Belgische BRT en de Nederlandse NRU en NTS werkten in de jaren '60 op verschillende terreinen met elkaar samen en dit leidde er toe dat voor de rondes van 1967 en 1968 de omroepen gezamenlijk verslaggevers naar de ronde stuurde.[4] De vijf minuten durende reportages werden rechtstreeks van de BRT overgenomen en uitgezonden op Hilversum 1 tussen de normale programma's door.[4][5] Deze samenwerking strandde in 1969 vanwege beschuldigingen over en weer een te nationaal getint verslag te brengen en besloten de BRT en de NOS (die een maand voor de tourstart ontstond uit de fusie van NRU en NTS)[6] afzonderlijk een team van verslaggevers naar Frankrijk te sturen.[4] De NOS deed dagelijks op de radio verslag van de etappes met verslaggevers Theo Koomen en Fred Racké.[7]

De beginjaren[bewerken]

In 1970 startte de NOS met een proef om gedurende de Tour de France een horizontaal geprogrammeerd programma te brengen rondom de wielerwedstrijd.[8] Radio Tour de France was een initiatief van Kees Buurman[9] en werd voor het eerst uitgezonden op 27 juni 1970 op Hilversum 3. Het programma werd van maandag tot en met zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur uitgezonden, op zondag was er Langs de Lijn.[8] Vanwege een staking bij de Franse omroep waren rechtstreekse reportages niet mogelijk. De wedstrijdverslagen werden daarom per telefoon op vaste punten langs de route doorgegeven.[10] Voor het programma werd de jingle Ici Radio Tour de France ingesproken door een omroepster van Radio Luxemburg[10] en wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt. Naar de uitzendingen van Radio Tour de France luisterden gemiddeld 1.350.000 mensen. Hilversum 3 had daarmee een luisterdichtheid van 15%, wat twee maal zo veel was als normaal.[11]

Naar aanleiding van deze succesvolle eerste editie van Radio Tour de France had de NOS de intentie om ook in 1971 met het programma te komen. Dit stuitte echter op bezwaren bij de grote vier omroepen, omdat zij meenden dat hiermee de indruk zou kunnen worden gewekt dat alleen de NOS in staat zou zijn de juiste muziek voor die middagen zou kunnen verzorgen en dat dit totaalprogramma de autonomie van de omroepen zou aantasten.[12][13] Deze bezwaren leidden er toe dat er in 1971 geen herhaling was van de proef met Radio Tour de France en keerde men terug naar de formule van 1969 waarbij de NOS inbrak in de reguliere programmering van Hilversum 3.[14]

In 1972 besloten de verschillende omroepen om toch weer een horizontaal programma tijdens de Tour te brengen. De reportages van het jaar ervoor werden als brokkelig en voor de luisteraar niet te volgen bevonden, waardoor de omroepverenigingen dat jaar besloten de krachten weer te bundelen en terug te keren met de beproefde formule van Radio Tour de France uit 1970.[15] Verslaggever Theo Koomen zou dat jaar op doktersadvies niet afreizen naar Frankrijk, maar vanuit de studio in Hilversum verslag doen vanwege het herstel van een ongeluk eerder dat jaar.[16]

Aankomst van de 1e etappe in Rotterdam 1973

De start van de Ronde van Frankrijk in 1973 vond plaats op 1 juli in Scheveningen. Vanwege interne samenwerkingsmoeilijkheden besloot de NOS om dat jaar weer met afzonderlijke radio- en televisieploegen de koers te verslaan[17] en werden de radioverslagen in de reguliere programma's uitgezonden. De NOS nodigde zeven bekende personen uit om als gastverslaggever vanuit de koers verslag te doen. Koos Postema, Willem Duys, Ton van Duinhoven, Joost den Draaijer, Henk Molenberg, Willy Alberti en Paul Meier maakten ieder verslag van een of twee eteppes.[17][18] Ook de daarop volgende jaren werd er afgezien van een horizontaal programma rondom de Tour en werden de reportages tijdens de reguliere programma's van Hilversum 3 uitgezonden.

Na de edities in 1970 en 1972 keerde de NOS in 1977 terug met een totaalprogramma tijdens de Ronde van Frankrijk.[19] Nadat in de voorgaande jaren door de reguliere programma's heen flitsen en reportages vanuit Frankrijk werden uitgezonden, stond dit jaar wederom Radio Tour de France in de programmering op Hilversum 3. Dit was mogelijk doordat de scheve verhoudingen tussen de omroepen van de voorgaande jaren wat bij was getrokken.[19] 's Middags tussen 14:00 en 19:00 werd er uitgezonden met verslagen vanuit de koers afgewisseld met muziek. Ferry Maat en Tom Blom waren de nieuwe presentatoren, die samen met Felix Meurders, Vincent van Engelen en Joost den Draaijer het programma presenteerden.[20] De communicatie tussen de presentatoren in Hilversum en de verslaggevers in de auto's en op de motor werd via een vliegtuig, dat als relaisstation diende, verzorgd.[19] Naast de reportages uit de koers schonk de NOS ook aandacht aan andere grote sportevenementen dat jaar, zoals Wimbledon, het Europees honkbaltoernooi in Haarlem, het NK-zwemmen in Amersfoort en het Skûtsjesilen in Friesland.

De Tour startte een jaar later, in 1978, in Leiden en kwam de NOS wederom met het programma Radio Tour de France. Voor het verslaan van de wedstrijd had de omroep de beschikking over twee volgwagens, een motor en een vliegtuig voor het doorzenden van de reportages.[21] Het programma werd dat jaar voor het laatst op Hilversum 3 uitgezonden.

Verhuizing naar Hilversum 1[bewerken]

Met de zenderprofilering van de Hilversumse omroepen verhuisde het programma in 1979 van Hilversum 3 naar Hilversum 1. Klaas Samplonius, Fred Racké (die een aantal jaar daarvoor nog als verslaggever de ronde versloeg) en Koos Postema werden de nieuwe presentatoren van het programma. Luisteronderzoek wees uit dat het programma populair was. Het programma haalde in 1980 een luisterdichtheid van 3.500.000 luisteraars en het programma trok daarmee veel luisteraars weg van de andere Hilversumse radiozenders.[22] Het programma werd dat jaar voor het eerst ook door de Wereldomroep uitgezonden.[23] Een jaar later zou de Wereldomroep, met medewerking van de NOS, met een eigen programma, redactie en een volgwagen in de koers de Ronde van Frankrijk verslaan.[23] Het programma zelf kreeg in die jaren een meer Frans tintje doordat er bekende Franstalige chansons door muzieksamensteller Herman van de Velden werden gebruikt voor het maken van jingles voor het programma.[24] Onderdeel van het programma was de Tourquiz. Aanvankelijk konden luisteraars telefonisch aan dit spelletje meedoen, maar door het grote aantal bellers werd het hele interlokale telefoonverkeer in midden-Nederland voor enkele uren platgelegd en werd besloten het spel middels briefkaarten te spelen.[25]

Hoewel het programma populair was, besloot de NOS in eerste instantie om het programma in 1984 een jaar over te slaan, omdat de financiële middelen het niet toestonden zowel van de Tour als de Olympische Spelen van Los Angeles uitgebreid verslag te doen.[26] Later kwam de NOS op dit besluit terug en was men alsnog aanwezig in Frankrijk.

De samenwerking tussen de omroepen op Radio 1 kreeg in 1990 meer vorm. De NOS maakte een gezamenlijk programma onder de naam RadiOlanda tijdens het WK-voetbal in Italië. Ook in de ronde is er samenwerking tussen de verschillende omroepen. De NOS werkte samen met de wereldomroep en Veronica, waar voormalig wielrenner Teun van Vliet zijn debuut maakte als verslaggever.[27][28] Verslaggever Hans Prakke was er dat jaar na een afwezigheid van 10 jaar weer bij.[27]

Na 13 jaar Radio Tour de France te hebben gepresenteerd, nam Klaas Samplonius na de ronde van 1992 afscheid van het programma.[29] Met de Tourstart in 's Hertogenbosch op 29 juni 1996 keerde Samplonius nog een keer terug als medepresentator. Op die dag werd een extra lange uitzending van Radio Tour de France uitgezonden in verband met de TT Assen.[30]

Gio Lippens keerde in 2005 als motorverslaggever terug in het programma en verzorgde voor zowel Radio Tour de France alsmede de televisie het verslag van de etappes.[31][32] Een jaar later zou Lippens zelf het nieuws halen, doordat hij samen met de bestuurder van de motor in de afdaling van de Col de Soudet onderuit ging.[33]

Het programma werd in 2007 genomineerd voor het Gouden radio-oortje in de categorie beste radio-evenement.[34] De uiteindelijke winnaar werd echter de Top 2000 van Radio 2.[35] Het programma trok dat jaar 1,8 miljoen luisteraars en het werd met gemiddeld een 8 gewaardeerd.[36]

2007 was het 28e en tevens laatste jaar worden waarin Jacques Chapel verslag deed van de Tour de France vanuit de NOS Tour-karavaan. In eerste instantie zou Chapel in 2008 voor de laatste keer verslag doen vanuit de ronde, maar vanwege zijn ziekte was dit niet meer mogelijk. Jaques Chapel overleed de dag voor het begin van de 95ste editie van de Tour op 62-jarige leeftijd.[37] Ook voor Ferry de Groot, die jarenlang vanuit Frankrijk het programma regisseerde, was 2007 het laatste jaar dat hij meewerkte aan Radio Tour.[38]

In 2010 kwam de tourstart terug naar Nederland en ging de ronde op 3 juli van start in Rotterdam. Tevens vierde het programma dat jaar het veertig jarig jubileum en ter gelegenheid daarvan ontving de nieuwe presentatrice Dione de Graaff elke dag een oud-medewerker in het programma.[39] 2011 zou de laatste editie worden van het programma. In 2012 besloot de NOS vanwege de vele sportevenementen dat jaar een algemeen sportprogramma met de naam Radio 1 Sportzomer te maken op, waarin het verslag van de verschillende sportevenementen waaronder ook de Tour de France aan bod kwamen.[40]

In 2012 zond de NOS op Radio 1 een algemeen sportprogramma uit onder de naam Radio 1 Sportzomer, waarin ook de verrichtingen in de Tour aan bod kwamen.[40][41] Na dit uitstapje keert het programma in 2013 weer terug.[42]

Presentatoren[bewerken]

1rightarrow.png Zie Radio Tour de France edities voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Presentator 70 72 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 13 14
Joost den Draaijer
Eddie Becker
Lex Lammen x
Herman Stok x
Felix Meurders
Vincent van Engelen
Ferry Maat
Tom Blom x
Lex Harding x
Jan van Veen x
Klaas Samplonius
Fred Racké
Koos Postema
André van Duin x
Jan Douwe Kroeske
Frits Spits
Rocky Tuhuteru
Govert van Brakel
Tom van 't Hek
Annette van Trigt
Clairy Polak
Jurgen van den Berg
Dione de Graaff
Presentator 70 72 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 13 14

Programma[bewerken]

Naast de wedstrijdverslagen en de muziek kent Radio Tour de France vele jaarlijks terugkerende vaste onderdelen. In de jaren 80 was er de Kneetstory aan het einde van de etappe. Wielrenner Gerrie Knetemann vertelde in deze column op humoristische wijze over zijn belevenissen in de etappe van de dag.[43][44][45][46] In 1994 werd de tourkaravaan van dichtbij gevolgd in het onderdeel Koels kijk op de karavaan, de column van chauffeur Gerard Koel van de NOS-reportagewagen.[47] In de publieke tribune konden luisteraars in de uitzending telefonisch hun mening ventileren over een onderwerp.[47] Philip Freriks was in vele edities te horen als columnist.[43][48] In zijn column Philip en France schilderde de voormalig journaallezer een stukje Franse geschiedenis.[48] Voormalig wielrenner Henk Lubberding verzorgt de laatste jaren de dagelijkse analyse van de verreden etappe in zijn Tourblik.

Naast de verslagen werden er in het programma ook prijzen weggegeven bij verschillende spelletjes. In 1992 werd Rob Zandvoort vanuit Radio Gelderland aangetrokken als sfeermaker in het programma en presenteerde het Tourspel.[49][50] In 1993 werd er een nieuw spel geïntroduceerd, Peloton, waarin tien luisteraars door middel van druktoetsen op de telefoon de gestelde vragen met ja of nee konden beantwoorden.[29]

Muziek[bewerken]

Bestand:The-amazing-stroopwafels-used-with-permission-photo-by-Rick-Keus-300dpi.jpg
De Amazing Stroopwafels, een van de vele Tourartiesten in het programma.

De samenstelling van de muziek in het programma werd na het vertrek van Herman van de Velden verzorgd door Len Doens. Als nagedachtenis aan de periode Van de Velden bedacht Doens in 2007 de Tourartiest Top 23 Allertijden.[51][52] Dit was een hitlijst waarbij luisteraars dagelijks konden stemmen op hun favoriete tourartiest. Luisteraars van het programma plaatsten dat jaar de band Rowwen Hèze op nummer één. Ook in 2008 werd Rowwen Hèze op één geplaatst in de lijst en in 2009 stond Coldplay op nummer één. Speciaal voor de tour van 2008 schreef de band het nummer Nar Boave.[53]

In 2011 zond de NOS gedurende de drie weken van het programma de Tour Top 100 uit. Dit was een door de luisteraars samengestelde lijst van liedjes die passen bij het Tour de France gevoel.[54] De lijst werd niet alleen in Radio Tour de France uitgezonden, maar ook in de programma's De Tour ontwaakt en De proloog.[54] Nummer 1 in de top 100 was het nummer Nathalie van Gilbert Bécaud.[55]

Tunes, jingles, promo's en fillers[bewerken]

Rein van den Broek

Niet alleen de muziekkeuze, maar ook de gebruikte tunes en jingles in het programma kenmerken het programma. Naar aanleiding van vele vragen of de tunes en jingles van Radio Tour de France ook te koop zijn, besloot de NOS om in samenwerking met het Genootschap radiojingles en -tunes een cd uit te brengen onder de titel Ici... Radio Tour de France.[56]

De onderstaande nummers werden gebruikt voor Radio Tour de France:

Gelieerde programma's[bewerken]

Tour de France extra[bewerken]

1rightarrow.png Zie Tour de France extra voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Voorafgaand aan Radio Tour de France zond Veronica in 1988 het programma Radio Tour de France extra uit. Het programma werd uitgezonden tussen 14:00 en 15:00 uur en gepresenteerd door Koos Postema, die dat jaar tevens medepresentator was van Radio Tour de France.[58][59]

De Tour ontwaakt[bewerken]

1rightarrow.png Zie De Tour ontwaakt voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Tour ontwaakt is een radioprogramma is een radioprogramma dat sinds 2008 in de ochtenduren tijdens het Radio 1 Journaal wordt uitgezonden.[60][61] Het programma wordt uitgezonden tussen 8:30 en 9:00 uur. In het programma wordt vooruitgeblikt op de etappe van de dag.[60]

De proloog[bewerken]

1rightarrow.png Zie De proloog voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

In 2007 startte de VARA op Radio 1 met het programma De proloog.[62] In het programma werd vooruitgeblikt op de etappe van de dag en met wielerliefhebbers het tournieuws doorgenomen.[62] De eerste presentator van het programma was Bert van Slooten.

De avondetappe[bewerken]

1rightarrow.png Zie De avondetappe voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De NOS zendt gedurende de Tour de France 's avonds het programma De avondetappe uit op Radio 1. Het programma vervangt gedurende deze periode Langs de Lijn. In het programma wordt teruggekeken op de afgelopen dag en zijn er reportages en interviews met renners en ploegleiders te horen. Ook wordt er vooruitgeblikt op de volgende etappe. De eerste avondetappe werd in 1993 uitgezonden en werd gemaakt door de gezamenlijke sportredacties van AVRO, NCRV, NOS en VOO.[29][63]

Externe links[bewerken]

Referenties[bewerken]

  1. "Radio-verslagen van den Tour de France", Nieuwsblad van het Noorden (Groningen: Nieuwenhuis) 47 (156), 5 juli 1934 
  2. "HILVERSUM II (298 meter)", Nieuwsblad van Friesland, 4 augustus 1950 
  3. "Tour-uitzendingen via de radio", Limburgsch dagblad (Heerlen), 7 juli 1955 
  4. a b c "Te nationaal...", Leidsch Dagblad (Leiden): 27, 20 maart 1969, http://leiden.courant.nu/index.php?mod=krantresultaat&datering=20-03-1969&qt=pagina&p=27&krant=LD 
  5. "De Tour elke dag", Nieuwe Leidsche Courant, 25 juni 1967, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=26-06-1967&p=6&krant=NLC 
  6. "NRU en NTS overlijden, NOS (en-oo-es) opvolgster", Leidsche Courant: 2, 27 mei 1969, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=27-05-1969&p=2&krant=LC 
  7. "NOS actief met de Tour de France", Leidsche Courant: 11, 25 juni 1969, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=25-06-1969&p=11&krant=NLC 
  8. a b "Proef met vast program op Hilversum III", Leidse Courant: 2, 22 mei 1970, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=22-05-1970&p=11&krant=LLC 
  9. "Ultiem zomergevoel bij Radio tour de France", Leeuwarder Courant: 18, 6 juli 2010, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=LC-20100706-NO01018004 
  10. a b "Radio Tour de France blijkt voltreffer", Leidsch Dagblad (Leiden): 5, 15 juli 1970 
  11. "Tijdens Tour meer geluisterd naar Hilversum", Leidse Courant (Leiden): 5, 25 juli 1970, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=25-07-1970&p=2&krant=LLC 
  12. "Moeilijkheden tussen NOS en omroepen over 'nieuws'", Nieuwe Leidsche Courant (Leiden): 13, 6 april 1971, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=06-04-1971&p=13&krant=NLC 
  13. "Voorziening in luisterbehoefte wordt bedreigd", Leidse Courant (Leiden): 2, 20 juli 1971, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=20-07-1971&p=2&krant=LLC 
  14. "Tour op radio en tv", Leidsch Dagblad (Leiden): 15, 25 juni 1971, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=25-06-1971&p=15&krant=LD 
  15. "Radio pakt Tour weer groots aan", Nieuwe Leidsche Courant (Leiden): 6, 30 juni 1972, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=30-06-1972&p=6&krant=NLC 
  16. "Radio Tour de France gaat zondag van start", Leidse Courant (Leiden): 2, 29 juni 1972, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=29-06-1972&p=2&krant=LLC 
  17. a b "Gescheiden NOS-ploegen naar de Tour", Leidse Courant (Leiden): 2, 28 juni 1973, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=28-06-1973&p=2&krant=LLC 
  18. "Zes vreemde reporters bij Tour de France", Leidse Courant (Leiden): 2, 4 juni 1973, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=04-06-1973&p=2&krant=LLC 
  19. a b c "Opnieuw 'Radio Tour de France'", Nieuwe Leidse Courant (Leiden): 4, 28 juni 1977, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=28-06-1977&p=4&krant=NLC 
  20. "Drie weken lang 'Radio Tour de France'", Leidsch Dagblad (Leiden): 5, 29 juni 1977, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=29-06-1977&p=5&krant=LD 
  21. "Radio geschikt voor verslaggeving "Tour"", Nieuwe Leidse Courant (Leiden): 4, 27 juni 1978, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=27-06-1978&p=4&krant=NLC 
  22. "Opnieuw Radio Tour de France", Leidsch Dagblad (Leiden): 13, 19 juli 1980, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=19-07-1980&p=13&krant=LD 
  23. a b "Wereldomroep trekt miljoen luisteraars", Leidsch Dagblad (Leiden): 5, 23 oktober 1980, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=23-10-1980&p=5&krant=LD  Citefout: Ongeldig label <ref>; de naam "LD 19801023" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd.
  24. "Verslaggeving Tour de France krijgt meer Franse sfeertjes", Leidsche Courant (Leiden): 2, 22 juni 1981, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=22-06-1981&p=2&krant=LC 
  25. "Kees Buurman, Hoofd NOS-radio: "37.000 wielrenfanaten, dat geeft toch te denken"", Leidsche Courant (Leiden): 2, 17 juli 1981, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=17-07-1981&p=2 
  26. "Radio Tour de France moet jaar overslaan", Leidsch Dagblad (Leiden): 5, 1 augustus 1983 
  27. a b "'Tour-virus blijft bij je'", Leidsch Dagblad (Leiden): 22, 9 juli 1990, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=09-07-1990&p=22&krant=LD 
  28. "Teun van Vliet als verslaggever", Leidsch Dagblad (Leiden): 19, 27 juni 1990, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=27-06-1990&p=19&krant=LD 
  29. a b c "Nieuwe stemmen bij Radio Tour de France", Algemeen Dagblad: 11, 26 juni 1993 
  30. Radio Tour de France (1983-2005), Beeld en Geluid
  31. "NOS-motor levert rechtstreekse beelden in Tour", Dagblad van het Noorden (Groningen), 24 juni 2005, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=DVHN-20050624-DW01026008 
  32. "Interview: Gio Lippens", Dagblad van het Noorden (Groningen), 11 juli 2005, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=DVHN-20050711-DW01022011 
  33. "Gio Lippens nu zelf even nieuws", Dagblad van het Noorden, 13 juli 2006, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=DVHN-20060713-DO01015003 
  34. Genomineerden voor 'Radioring 2007' bekend, Radio.nl, 4 oktober 2007, http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2007/10/124299.html, geraadpleegd op 20 mei 2012 
  35. "Geschiedenis", Gouden Radioring (AVRO), 6 juli 2011, http://avro.nl/radioring/over/geschiedenis.aspx?r=1, geraadpleegd op 20 mei 2012 
  36. NOS Radio Tour de France succes op Radio 1, Radio.nl, 1 augustus 2007, http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2007/08/122286.html, geraadpleegd op 20 mei 2012 
  37. "NOS stelt uitzending in teken van Jacques Chapel", Trouw, 4 juli 2008, http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/1276266/2008/07/04/NOS-stelt-uitzending-in-teken-van-Jacques-Chapel.dhtml 
  38. "Ferry de Groot neemt afscheid van Tour", Leeuwarder Courant, 17 juli 2007, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=LC-20070716-NO01015001 
  39. "Dione de Graaff nieuwe presentator Radio Tour de France", Radiofreak, 23 juni 2010, http://www.radiofreak.nl/nieuws/9689/Dione-de-Graaff-nieuwe-presentator-Radio-Tour-de-France/, geraadpleegd op 14 april 2012 
  40. a b Radio 1 Sportzomer op radio en online, Radio 1, geraadpleegd op 27 juni 2012
  41. Programmagids, 30 juni 2012, Radio 1, geraadpleegd op 27 juni 2012
  42. Nieuwe Avondetappe-reeks met Mart Smeets, NOS, geraadpleegd op 16 april 2013
  43. a b Veronica Gids, Veronica, 26 juni 1982 
  44. Veronica Gids, Veronica, 25 juni 1983 
  45. Veronica Gids, Veronica, 23 juni 1984 
  46. "'De Kneet' wilde vooral mensen plezier geven", Leeuwarder Courant, 3 november 2004, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=LC-20041103-14008 
  47. a b Radio Tour de France (1983-2005), Beeld en Geluid
  48. a b http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=DVHN-20070723-DO01034001&vw=org&lm=tour%2Cfranc%2Cradio
  49. "Sportieve topevenementen eisen groot deel zendtijd op", Leidsch Dagblad (Leiden): 14, 4 juni 1992, http://leiden.courant.nu/index.php?datering=04-06-1992&p=14&krant=LD 
  50. "Radio Tour de France: 'Kun je melden dat de tv begint?' 'Geen sprake van!'", Nieuwsblad van het Noorden (Groningen), 21 juli 1992, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=NVHN-19920721-AE0002005 
  51. "Tourartiest Top 23 Allertijden" op Radio 1, Radio.nl, 22 juni 2007, http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2007/06/121146.html, geraadpleegd op 30 mei 2012 
  52. "Tourartiest 2009", Tour 2009 (NOS), http://tour2009.nos.nl/tourartiest/historie, geraadpleegd op 31 maart 2012 
  53. "Tourartiest Rowwen Hèze organiseert Tourtocht", Trouw, 28 juli 2008, http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/1280712/2008/07/28/Tourartiest-Rowwen-H-egrave-ze-organiseert-Tourtocht.dhtml 
  54. a b Stemmen Radio 1 Tour Top 100 van start, Radio.nl, 7 juni 2011, http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2011/06/165218.html, geraadpleegd op 21 april 2012 
  55. Complete Tour Top 100, NOS, http://tourtop100.radio1.nl/top-100/, geraadpleegd op 21 april 2012 
  56. "'Ici... Radio Tour de France'", Trouw, 7 juli 2001, http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/archief/article/detail/2483737/2001/07/07/Ici-Radio-Tour-de-France.dhtml 
  57. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Jelle Boonstra; Benno Roozen (2007), Het Tunes Boek, Amsterdam: Nijgh en Van Ditmar, ISBN 9789038803449 
  58. "Veronica dagelijks vanuit de Tour: 'Luchtig en beluisterbaar'", Nieuwsblad van het Noorden (Groningen), 2 juli 1988, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=NVHN-19880702-AE0019005 
  59. "Radio en tv besteden veel tijd aan Tour de France", Leeuwarder Courant (Leeuwarden), 30 juni 1988, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=LC-19880630-2006 
  60. a b http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2008/07/132972.html
  61. http://radio.nl/portal/home/medianieuws/010.archief/2009/06/142680.html
  62. a b http://www.radiovisie.eu/nl/nieuws.rvsp?art=00068957
  63. "NOS klaar voor tachtigste Tour", Leeuwarder Courant, 2 juli 1993, http://www.archiefleeuwardercourant.nl/vw/article.do?id=LC-19930702-19002