DIZ (tijdseinzender)
 Zendstation Nauen, januari 1931<br?>(Bundesarchiv, Bild 102-10978 / CC-BY-SA) | |
| Basisgegevens | |
|---|---|
| Plaats | Nauen, Brandenburg |
| Land | Duitsland |
| Coördinaten | 52.647721 12.909772 |
| Maaiveld | 29 meter boven NHN |
| Gebruik | 1917 - 1990 |
| Status | niet actief |
| Gebruiksgegevens | |
| Ingebruikname | 5 januari 1917 |
| Buiten bedrijf | 1990 |
DIZ, later hernoemd naar Y3S, was een tijdseinzender die uitzond vanaf de zendlocatie Nauen, Duitsland, op zowel de lange- als de kortegolf en was actief van 5 januari 1917[1] tot begin jaren '90.
Langegolf
De eerste Duitse tijdseinzender zond vanaf maart 1910 uit vanuit Norddeich. Er werd twee maal per dag een tijdsignaal uitgezonden.[2] Vanaf 5 januari 1917 nam Nauen deze dienst over. Er werd tweemaal per dag, om 00:00 en 12:00 uur UTC[1] een tijdsein signaal uitgezonden vanuit Nauen. De uitzending was bestemd voor de Duitse marine en handelschepen. De gebruikte frequentie was 77 kHz, 3900 meter.[1] Het signaal werd in geheel Europa en een groot deel van de Atlantische Oceaan ontvangen. In 1935 verhuisde de zender van de lange- naar de kortegolf.
Kortegolf
Vanaf 1935 zond DIZ uit op de 4525 kHz en zou dit blijven doen tot aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Pas rond 1955/1956 werden de uitzendingen weer hervat, wederom vanuit Nauen, met een 5 kW sterke zender, 24 uur per dag. Het tijdsignaal werd geleverd door Geodätischen Institut Potsdam. De seconden 1 tot en met 59 werden aangegeven met een punt, de 0 seconde met een streep. In 1980 veranderde de roepnaam van de zender in Y3S.
Begin jaren '90 werd de zender buiten gebruik gesteld.
