Bewerken van Ruimtegolf
Uit Radiopedia
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
| Huidige versie | Uw tekst | ||
| Regel 4: | Regel 4: | ||
Het brekingsgedrag van de kortegolven aan de onderzijde van de [[ionosfeer]] is zowel afhankelijk van het uur van de dag, het jaargetijde, het refractievermogen van het aardoppervlak en de bodemgesteldheid, het watergehalte van de atmosfeer, de grondwaterspiegel en de geologische structuur van het aardoppervlak. De hoofdoorzaak voor het brekingsvermogen in de ionosfeer zijn de door de zon uitgezonden elektromagnetische golven en corpusculaire straling, welke een ioniserende werking heeft op de hogere regionen van de [[aardatmosfeer]] (de zonneflux). | Het brekingsgedrag van de kortegolven aan de onderzijde van de [[ionosfeer]] is zowel afhankelijk van het uur van de dag, het jaargetijde, het refractievermogen van het aardoppervlak en de bodemgesteldheid, het watergehalte van de atmosfeer, de grondwaterspiegel en de geologische structuur van het aardoppervlak. De hoofdoorzaak voor het brekingsvermogen in de ionosfeer zijn de door de zon uitgezonden elektromagnetische golven en corpusculaire straling, welke een ioniserende werking heeft op de hogere regionen van de [[aardatmosfeer]] (de zonneflux). | ||
== Rol van de ionosfeer == | ==Rol van de ionosfeer== | ||
[[Bestand:Ionosfeer reflektie.png|thumb|250px|Opbouw van de ionosfeerlagen in afhankelijkheid van het uur en seizoen]] | [[Bestand:Ionosfeer reflektie.png|thumb|250px|Opbouw van de ionosfeerlagen in afhankelijkheid van het uur en seizoen]] | ||
De ionendichtheid is op de verscheidene hoogten boven de aarde niet constant. Deze vormen eerder lagen waarin in sommige lagen de dichtheid en daarmee het aantal vrije [[elektron]]en veel groter is dan in de tussenliggende lagen. In het begin van de 20e eeuw ontdekte [[Oliver Heaviside]] voor het eerst zo'n laag, die thans de E-laag genoemd wordt. [[Edward Victor Appleton]] ontdekte op grotere hoogte een wezenlijk sterker geïoniseerde laag die thans de F-laag genoemd wordt en voor de refractie van kortegolfsignalen van elementaire betekenis is. De hoogte van deze laag en de intensiteit van ionisering hangt zowel van het jaargetijde als van het uur van de dag af. | De ionendichtheid is op de verscheidene hoogten boven de aarde niet constant. Deze vormen eerder lagen waarin in sommige lagen de dichtheid en daarmee het aantal vrije [[elektron]]en veel groter is dan in de tussenliggende lagen. In het begin van de 20e eeuw ontdekte [[Oliver Heaviside]] voor het eerst zo'n laag, die thans de E-laag genoemd wordt. [[Edward Victor Appleton]] ontdekte op grotere hoogte een wezenlijk sterker geïoniseerde laag die thans de F-laag genoemd wordt en voor de refractie van kortegolfsignalen van elementaire betekenis is. De hoogte van deze laag en de intensiteit van ionisering hangt zowel van het jaargetijde als van het uur van de dag af. | ||
| Regel 36: | Regel 36: | ||
De refractie is ook afhankelijk van de hoek waaronder de zender zendt. Zendantennes worden daarom met inachtneming van deze aspecten ontworpen en gebouwd. De kleinste opstraalhoek van een kortegolfantenne bedraagt circa 5 graden. De F<sub>2</sub>-laag wordt op een afstand van circa 1500 tot 2000 kilometer van de zender getroffen. Na de refractie kan het signaal vervolgens zo'n 3000 tot 4000 kilometer van de zender op het aardoppervlak ontvangen worden. Als de afstand tussen zender en ontvanger groter is dan zijn meer ionosfeerrefracties nodig. | De refractie is ook afhankelijk van de hoek waaronder de zender zendt. Zendantennes worden daarom met inachtneming van deze aspecten ontworpen en gebouwd. De kleinste opstraalhoek van een kortegolfantenne bedraagt circa 5 graden. De F<sub>2</sub>-laag wordt op een afstand van circa 1500 tot 2000 kilometer van de zender getroffen. Na de refractie kan het signaal vervolgens zo'n 3000 tot 4000 kilometer van de zender op het aardoppervlak ontvangen worden. Als de afstand tussen zender en ontvanger groter is dan zijn meer ionosfeerrefracties nodig. | ||
== Sporadische E == | ==Sporadische E== | ||
Op een hoogte van 90 tot 120 km treedt sporadisch de E<sub>s</sub>-laag op. Deze treedt op willekeurige tijden, in midden-Europa meestal overdag in de zomermaanden op en ontstaat als verschillende fysieke processen tegelijk optreden. Men vermoedt dat sporen van ioniserende gassen uit in de atmosfeer verbrandende meteorieten bijdragen aan het ontstaan van deze laag. Als de ionisatie in de E<sub>s</sub>-laag te sterk wordt dan kunnen de korte golven niet meer bij de F<sub>2</sub>-laag raken en daar teruggekaatst worden. Dit kan tijdelijk een volledige verstoring van signalen in de hele kortegolfband veroorzaken. Deze als [[Mögel-Dellinger-Effect]] bekende toestand wordt ook het dode vierde uur genoemd. In de [[ultrakortegolf|FM-band]] (de FM-band) kunnen radiosignalen tijdelijk buiten hun normale bereik vallen omdat ultrakortegolven door de E<sub>s</sub>-laag gereflecteerd worden. | Op een hoogte van 90 tot 120 km treedt sporadisch de E<sub>s</sub>-laag op. Deze treedt op willekeurige tijden, in midden-Europa meestal overdag in de zomermaanden op en ontstaat als verschillende fysieke processen tegelijk optreden. Men vermoedt dat sporen van ioniserende gassen uit in de atmosfeer verbrandende meteorieten bijdragen aan het ontstaan van deze laag. Als de ionisatie in de E<sub>s</sub>-laag te sterk wordt dan kunnen de korte golven niet meer bij de F<sub>2</sub>-laag raken en daar teruggekaatst worden. Dit kan tijdelijk een volledige verstoring van signalen in de hele kortegolfband veroorzaken. Deze als [[Mögel-Dellinger-Effect]] bekende toestand wordt ook het dode vierde uur genoemd. In de [[ultrakortegolf|FM-band]] (de FM-band) kunnen radiosignalen tijdelijk buiten hun normale bereik vallen omdat ultrakortegolven door de E<sub>s</sub>-laag gereflecteerd worden. | ||
[[Categorie:Radiotechniek]] | [[Categorie:Radiotechniek]] | ||
