Bewerken van High frequency

Uit Radiopedia
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 1: Regel 1:
{{Zijbalk radiospectrum}}
{{Zijbalk radiospectrum}}
Met '''high frequency''' of '''HF''' worden [[frequentie]]s in het [[radiospectrum]] aangeduid tussen 3 en 30 [[MHz]]. De radiogolven hebben een [[golflengte]] van 10 tot 100 meter en worden daarom ook wel '''decametergolf''' genoemd. Het HF-spectrum is vanwege zijn [[Propagatie (radio)|propagatieeigenschappen]] zeer geschikt voor uitzendingen op grote afstand.
Met '''high frequency''' of '''HF''' worden [[frequentie]]s in het [[radiospectrum]] aangeduid tussen 3 en 30 [[MHz]]. De radiogolven hebben een [[golflengte]] van 10 tot 100 meter en worden daarom ook wel '''decametergolf''' genoemd. Het HF-spectrum is vanwege zijn [[Propagatie (radio)|propagatie]]eigenschappen zeer geschikt voor uitzendingen op grote afstand.


Vanwege deze eigenschappen is HF bij veel gebruikers populair, zowel militair als civiel, variërend van omroepzenders tot lange-afstandscommunicatie. Het is daarom altijd een druk bezet frequentiegebied geweest dat bij elke nieuwe vergadering van de [[WARC]] (instantie die radiofrequenties verdeelt) een groot gevecht tussen de belangengroepen opleverde. Tot de opkomst van het [[internet]] was een HF-verbinding een van weinig betaalbare mogelijkheden voor bedrijven om continu informatie uit te wisselen tussen de verschillende landen. Vrijwel tot het einde van de 20e eeuw bleven internationale telefoontarieven hoog en was een continuverbinding tussen twee landen vrijwel onbetaalbaar.
Vanwege deze eigenschappen is HF bij veel gebruikers populair, zowel militair als civiel, variërend van omroepzenders tot lange-afstandscommunicatie. Het is daarom altijd een druk bezet frequentiegebied geweest dat bij elke nieuwe vergadering van de [[WARC]] (instantie die radiofrequenties verdeelt) een groot gevecht tussen de belangengroepen opleverde. Tot de opkomst van het [[internet]] was een HF-verbinding een van weinig betaalbare mogelijkheden voor bedrijven om continu informatie uit te wisselen tussen de verschillende landen. Vrijwel tot het einde van de 20e eeuw bleven internationale telefoontarieven hoog en was een continuverbinding tussen twee landen vrijwel onbetaalbaar.
Regel 6: Regel 6:
Door de opkomst van communicatie-satellieten in de jaren '60 en het beschikbaar komen van goedkope apparatuur voor hogere frequenties was er steeds minder behoefte in de civiele wereld. In de militaire wereld bleef de band populair vanwege de vermeende kwetsbaarheid van satellieten.
Door de opkomst van communicatie-satellieten in de jaren '60 en het beschikbaar komen van goedkope apparatuur voor hogere frequenties was er steeds minder behoefte in de civiele wereld. In de militaire wereld bleef de band populair vanwege de vermeende kwetsbaarheid van satellieten.


== Geschiedenis ==
==Geschiedenis==
=== De pioniers ===
===De pioniers===
In de beginjaren van de radio was het fenomeen van de ruimtegolf, die ontvangst op zeer grote afstanden mogelijk maakt, nog niet bekend. Wel was bekend dat het bereik van de [[grondgolf]] afnam met afnemende golflengte. De eerste radiodiensten uit de jaren 1910 maakten daarom voor communicatie over lange afstanden gebruik van [[Low Frequency|LF]] en [[Very Low Frequency|VLF]], waarvan de golven zo lang zijn dat de grondgolf zich makkelijk over meer dan duizend kilometer kan voortplanten.{{bron?}} Hierdoor werd in die begintijd de nadruk op langere golflengten gelegd, en werden de kortere golflengten nutteloos bevonden. Daarom werden deze minder interessante golflengten aan radioamateurs toebedeeld.{{bron?}}
In de beginjaren van de radio was het fenomeen van de ruimtegolf, die ontvangst op zeer grote afstanden mogelijk maakt, nog niet bekend. Wel was bekend dat het bereik van de [[grondgolf]] afnam met afnemende golflengte. De eerste radiodiensten uit de jaren 1910 maakten daarom voor communicatie over lange afstanden gebruik van [[Low Frequency|LF]] en [[Very Low Frequency|VLF]], waarvan de golven zo lang zijn dat de grondgolf zich makkelijk over meer dan duizend kilometer kan voortplanten.{{bron?}} Hierdoor werd in die begintijd de nadruk op langere golflengten gelegd, en werden de kortere golflengten nutteloos bevonden. Daarom werden deze minder interessante golflengten aan radioamateurs toebedeeld.{{bron?}}


Regel 14: Regel 14:
Tegen het einde van 1924 was het nut van de hogere frequenties voor amateurs duidelijk geworden, en werden wereldwijd een aantal amateurbanden in de kortegolf toegewezen op 80 meter, 40 meter en 20 meter. Later volgden ook de 15 meter en 10 meter-banden.
Tegen het einde van 1924 was het nut van de hogere frequenties voor amateurs duidelijk geworden, en werden wereldwijd een aantal amateurbanden in de kortegolf toegewezen op 80 meter, 40 meter en 20 meter. Later volgden ook de 15 meter en 10 meter-banden.


=== Commerciële, civiele en militaire uitbating ===
===Commerciële, civiele en militaire uitbating===
De eerste niet-amateurgebruikers van HF waren voornamelijk zenders van nationale instanties. In juli 1924 werd door de Britse General Post Office (vergelijkbaar met de Nederlandse PTT) een radiotelegrafieverbinding opgezet om communicatie via HF mogelijk te maken met India, Australië, Zuid-Afrika en Canada, die toen nog deel uitmaakten van het Britse Rijk. De verbinding met Canada was op 25 oktober 1926 gereed, en de verbinding met India, Australië en Zuid-Afrika een jaar later.
De eerste niet-amateurgebruikers van HF waren voornamelijk zenders van nationale instanties. In juli 1924 werd door de Britse General Post Office (vergelijkbaar met de Nederlandse PTT) een radiotelegrafieverbinding opgezet om communicatie via HF mogelijk te maken met India, Australië, Zuid-Afrika en Canada, die toen nog deel uitmaakten van het Britse Rijk. De verbinding met Canada was op 25 oktober 1926 gereed, en de verbinding met India, Australië en Zuid-Afrika een jaar later.


Regel 23: Regel 23:
De voordelen van HF waren ook anderen niet ontgaan. Zoals in de afgelopen jaren met het internet is gebeurd, vond in de late jaren 1920 een ware explosie plaats van bedrijven met HF-zenders die maar al te graag wilden meeprofiteren van deze nieuwe en interessante communicatietechniek. Het was namelijk veel eenvoudiger om een HF-verbinding op te zetten dan om gebruik te maken van de kolossale zenders die nodig waren voor LF en VLF, en ook het gebruik van grote transatlantische telegraafkabels was erg duur en onhandig. In 1928 was al de helft van alle langeafstandscommunicatie overgestapt op HF. Al snel trad in Groot-Brittannië een ware concurrentiestrijd op tussen de bestaande kabelbedrijven, die ook van strategisch belang waren, en de nieuwe HF-zenders. Uiteindelijk werd een crisis voorkomen door de kabelbedrijven eveneens het beheer van het HF-spectrum in handen te geven.
De voordelen van HF waren ook anderen niet ontgaan. Zoals in de afgelopen jaren met het internet is gebeurd, vond in de late jaren 1920 een ware explosie plaats van bedrijven met HF-zenders die maar al te graag wilden meeprofiteren van deze nieuwe en interessante communicatietechniek. Het was namelijk veel eenvoudiger om een HF-verbinding op te zetten dan om gebruik te maken van de kolossale zenders die nodig waren voor LF en VLF, en ook het gebruik van grote transatlantische telegraafkabels was erg duur en onhandig. In 1928 was al de helft van alle langeafstandscommunicatie overgestapt op HF. Al snel trad in Groot-Brittannië een ware concurrentiestrijd op tussen de bestaande kabelbedrijven, die ook van strategisch belang waren, en de nieuwe HF-zenders. Uiteindelijk werd een crisis voorkomen door de kabelbedrijven eveneens het beheer van het HF-spectrum in handen te geven.


=== Vandaag ===
===Vandaag===
Het HF-spectrum wordt vandaag de dag nog steeds intensief gebruikt, hoewel in mindere mate in technologisch vooraanstaande landen, waar steeds meer van satellieten en het internet gebruik wordt gemaakt voor langeafstandscommunicatie. Belangrijke gebruikers zijn internationale radiostations. Een andere grote groep gebruikers zijn de [[Radioamateur|zendamateurs]]. Ook in de militaire wereld wordt deze band nog veel gebruikt. In de luchtvaart wordt de HF gebruikt voor luchtvaartcommunicatie over zeer grote afstanden.
Het HF-spectrum wordt vandaag de dag nog steeds intensief gebruikt, hoewel in mindere mate in technologisch vooraanstaande landen, waar steeds meer van satellieten en het internet gebruik wordt gemaakt voor langeafstandscommunicatie. Belangrijke gebruikers zijn internationale radiostations. Een andere grote groep gebruikers zijn de [[Radioamateur|zendamateurs]]. Ook in de militaire wereld wordt deze band nog veel gebruikt. In de luchtvaart wordt de HF gebruikt voor luchtvaartcommunicatie over zeer grote afstanden.


== Propagatie ==
==Propagatie==
[[Bestand:Kort golf.png|thumb|right|Ruimtegolf.]]
[[Bestand:Kort golf.png|thumb|right|Ruimtegolf.]]
{{Zie hoofdartikel|Ruimtegolf}}
{{Zie hoofdartikel|Ruimtegolf}}
Regel 37: Regel 37:
Er is echter wel een punt waarop propagatie als ruimtegolf niet meer mogelijk is. Op een bepaald punt wordt de frequentie zo hoog dat de golven ook door de bovenste laag (de F-laag) van de ionosfeer dringen en verder doorgaan de ruimte in. De frequentie waarop dit gebeurt wordt de [[maximum usable frequency]] (MUF) genoemd, en ligt niet vast maar hangt af van de condities in de ionosfeer, die sterk afhankelijk zijn van de activiteit van de zon, in het bijzonder de [[zonnevlek]]ken. In het algemeen geldt dat meer zonneactiviteit zorgt voor meer ionisatie in de ionosfeer en dus een hogere MUF, waardoor de hoogste HF-frequenties (20-30 MHz) meestal alleen bruikbaar zijn in de zomer en op tijden dat de zon actiever is.
Er is echter wel een punt waarop propagatie als ruimtegolf niet meer mogelijk is. Op een bepaald punt wordt de frequentie zo hoog dat de golven ook door de bovenste laag (de F-laag) van de ionosfeer dringen en verder doorgaan de ruimte in. De frequentie waarop dit gebeurt wordt de [[maximum usable frequency]] (MUF) genoemd, en ligt niet vast maar hangt af van de condities in de ionosfeer, die sterk afhankelijk zijn van de activiteit van de zon, in het bijzonder de [[zonnevlek]]ken. In het algemeen geldt dat meer zonneactiviteit zorgt voor meer ionisatie in de ionosfeer en dus een hogere MUF, waardoor de hoogste HF-frequenties (20-30 MHz) meestal alleen bruikbaar zijn in de zomer en op tijden dat de zon actiever is.


== Kortegolfomroep ==
==Kortegolfomroep==
{{Zie hoofdartikel|kortegolf}}
{{Zie hoofdartikel|kortegolf}}
Het HF-gebied wordt uitgebreid benut door internationale omroeporganisaties, die gebruik maken van de speciale propagatiemogelijkheden van de HF-band om de wereldomroep te verzorgen voor luisteraars op grote afstand. In deze context wordt de HF-band vaak aangeduid als kortegolf, vergelijkbaar met [[middengolf]] en [[langegolf]]. In de tropen wordt de kortegolf ook gebruikt voor nationale uitzendingen vanwege de lagere gevoeligheid voor atmosferische storingen, die veroorzaakt worden door bliksemontladingen.
Het HF-gebied wordt uitgebreid benut door internationale omroeporganisaties, die gebruik maken van de speciale propagatiemogelijkheden van de HF-band om de wereldomroep te verzorgen voor luisteraars op grote afstand. In deze context wordt de HF-band vaak aangeduid als kortegolf, vergelijkbaar met [[middengolf]] en [[langegolf]]. In de tropen wordt de kortegolf ook gebruikt voor nationale uitzendingen vanwege de lagere gevoeligheid voor atmosferische storingen, die veroorzaakt worden door bliksemontladingen.


== Radioamateurs ==
==Radioamateurs==
{{Zie hoofdartikel|Radioamateur}}
{{Zie hoofdartikel|Radioamateur}}


Regel 56: Regel 56:
* 28000 – 29700 kHz (10 m)
* 28000 – 29700 kHz (10 m)


== Utiliteitsstations ==
==Utiliteitsstations==
Utiliteitsstations zijn stations die niet voor publiek gebruik bestemd zijn, maar een praktisch nut dienen. Dit zijn bijvoorbeeld weerberichten en -kaarten, communicatie tussen vliegtuigen en luchtverkeersleiding, of maritieme communicatie tussen schepen onderling en tussen schepen en de kust. De kortegolf wordt ook voor deze doeleinden benut. Afhankelijk van de te versturen informatie worden AM (SSB), RTTY of andere modulatievormen gebruikt. Hoewel ze niet voor normaal luisteren bedoeld zijn, kunnen ze wel met geschikte apparatuur beluisterd worden. Ook militaire communicatie gebruikt de kortegolf, maar deze stations maken gebruik van encryptie waardoor ze niet zomaar af te luisteren zijn.
Utiliteitsstations zijn stations die niet voor publiek gebruik bestemd zijn, maar een praktisch nut dienen. Dit zijn bijvoorbeeld weerberichten en -kaarten, communicatie tussen vliegtuigen en luchtverkeersleiding, of maritieme communicatie tussen schepen onderling en tussen schepen en de kust. De kortegolf wordt ook voor deze doeleinden benut. Afhankelijk van de te versturen informatie worden AM (SSB), RTTY of andere modulatievormen gebruikt. Hoewel ze niet voor normaal luisteren bedoeld zijn, kunnen ze wel met geschikte apparatuur beluisterd worden. Ook militaire communicatie gebruikt de kortegolf, maar deze stations maken gebruik van encryptie waardoor ze niet zomaar af te luisteren zijn.


=== Nummerstations ===
===Nummerstations===
{{Zie hoofdartikel|Nummerstation}}
{{Zie hoofdartikel|Nummerstation}}
Een bijzondere plaats nemen de zogenaamde nummerstations in. Dit zijn stations die lange reeksen schijnbaar betekenisloze getallen uitzenden, meestal in de vorm van een computerstem die de getallen hardop voorleest. Deze stations beschikken over geen enkele identificatie behalve een kenmerk zoals een bekende melodie. Enthousiastelingen hebben de stations dan ook zelf namen gegeven, maar weten doorgaans niet waar het station zich precies bevindt of welke organisatie er achter de uitzendingen zit.
Een bijzondere plaats nemen de zogenaamde nummerstations in. Dit zijn stations die lange reeksen schijnbaar betekenisloze getallen uitzenden, meestal in de vorm van een computerstem die de getallen hardop voorleest. Deze stations beschikken over geen enkele identificatie behalve een kenmerk zoals een bekende melodie. Enthousiastelingen hebben de stations dan ook zelf namen gegeven, maar weten doorgaans niet waar het station zich precies bevindt of welke organisatie er achter de uitzendingen zit.
Regel 65: Regel 65:
Het doel van deze stations is nooit officieel bevestigd, maar er wordt algemeen aangenomen dat de berichten afkomstig zijn van de geheime dienst van bepaalde landen, en gericht zijn op spionnen die zich in het buitenland bevinden. De berichten zouden dan versleuteld zijn met een one-time pad, waardoor ontsleuteling theoretisch onmogelijk is.
Het doel van deze stations is nooit officieel bevestigd, maar er wordt algemeen aangenomen dat de berichten afkomstig zijn van de geheime dienst van bepaalde landen, en gericht zijn op spionnen die zich in het buitenland bevinden. De berichten zouden dan versleuteld zijn met een one-time pad, waardoor ontsleuteling theoretisch onmogelijk is.


== Referenties ==
==Referenties==
<references/>
<references/>


[[Categorie:Radiospectrum]]
[[Categorie:Radiospectrum]]
Let op: alle bijdragen aan Radiopedia worden geacht te zijn vrijgegeven onder de Creative Commons Naamsvermelding-Gelijk delen (zie Radiopedia:Auteursrechten voor details). Als u niet wilt dat uw tekst door anderen naar believen bewerkt en verspreid kan worden, kies dan niet voor "Pagina opslaan".
Hierbij belooft u ons tevens dat u deze tekst zelf hebt geschreven of overgenomen uit een vrije, openbare bron.
Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Beantwoord de onderstaande vraag om deze pagina te bewerken (meer informatie):

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)

Deze pagina valt in de volgende verborgen categorie: