FM-omroepband: verschil tussen versies

Uit Radiopedia
k (Harmen heeft pagina FM-band naar FM-omroepband hernoemd)
k (Robot: cosmetische wijzigingen)
 
(Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
De '''FM-band''' wordt gebruikt voor radio-uitzendingen waarbij [[frequentiemodulatie]] (FM) gebruikt wordt. Door de toepassing van FM was het mogelijk grotere bandbreedten te gebruiken en zo hifi-geluid te leveren. Ook kan met FM een betere storingsonderdrukking verkregen worden.
De '''FM-band''' wordt gebruikt voor radio-uitzendingen waarbij [[frequentiemodulatie]] (FM) gebruikt wordt. Door de toepassing van FM was het mogelijk grotere bandbreedten te gebruiken en zo hifi-geluid te leveren. Ook kan met FM een betere storingsonderdrukking verkregen worden.


==Gebruikte frequentiebanden==
== Gebruikte frequentiebanden ==
De frequentieband die gebruikt wordt, varieert over de wereld, maar valt wel altijd binnen het [[Ultrakorte golf|VHF]]-bereik. De voor FM-band beschikbare frequenties zijn bepaald op een aantal [[Internationale Telecommunicatie-unie|ITU]]-conferenties. Een mijlpaal daarbij was de Stockholm-overeenkomst in 1961 tussen 38 landen. Tegenwoordig wordt bijna wereldwijd FM uitgezonden in Band II, de zogenaamde FM-band. Dit is de frequentieband van 87,50 tot 108,00 MHz. De kanaalafstand, en daarmee de bandbreedte van het kanaal, is 200 kHz.
[[Bestand:UKW-Rundfunk-Basisband.svg|miniatuur|rechtop=2|FM-omroep basisband]]
Wereldwijd wordt FM-omroep uitgezonden in [[Ultrakorte golf|VHF]]-band II tussen 87,50 en 108,00 MHz. In diverse landen wordt slechts een deelgebied hiervan gebruikt. In Japan en delen van het voormalige oostblok gebruikt men (gedeeltelijk) andere frequentiebereiken. Als [[modulatie]] wordt de [[frequentiemodulatie]] (FM) gebruikt. Dit zorgt voor een minder storingsgevoelige overdracht van de signalen in vergelijk met de in de [[langegolf]], [[middengolf]] en [[kortegolf]] gebruikte [[amplitudemodulatie]] (AM), die last heeft van atmosferische storingen. De voor FM-band beschikbare frequenties zijn bepaald op een aantal [[Internationale Telecommunicatie-unie|ITU]]-conferenties. Een mijlpaal daarbij was de Stockholm-overeenkomst in 1961 tussen 38 landen. De kanaalafstand, en daarmee de bandbreedte van het kanaal, is 200 kHz.


Uitzonderingen zijn onder andere:
Uitzonderingen zijn onder andere:
Regel 12: Regel 13:
De frequentie van een FM-zendstation is meestal een veelvoud van 100 kHz. In het grootste deel van Amerika en het Caribische gebied, worden alleen de oneven veelvouden gebruikt. In sommige delen van Europa, Groenland en Afrika worden alleen de even veelvouden gebruikt. In Italië worden "half-kanaals" veelvouden van 50 kHz gebruikt. Hiernaast zijn er in bepaalde landen diverse andere, minder gebruikelijke, standaarden, onder andere veelvouden van 1, 10, 30, 74 en 300 kHz.
De frequentie van een FM-zendstation is meestal een veelvoud van 100 kHz. In het grootste deel van Amerika en het Caribische gebied, worden alleen de oneven veelvouden gebruikt. In sommige delen van Europa, Groenland en Afrika worden alleen de even veelvouden gebruikt. In Italië worden "half-kanaals" veelvouden van 50 kHz gebruikt. Hiernaast zijn er in bepaalde landen diverse andere, minder gebruikelijke, standaarden, onder andere veelvouden van 1, 10, 30, 74 en 300 kHz.


==Technische karakteristieken==
== Technische karakteristieken ==
In 1961 heeft de [[Federal Communications Commission|FCC]] een standaard voor stereo-FM aangenomen.
In 1961 heeft de [[Federal Communications Commission|FCC]] een standaard voor stereo-FM aangenomen.


Regel 21: Regel 22:
In sommige landen zijn kleine zenders toegestaan die het signaal van bijvoorbeeld een mp3-speler of draadloze microfoon uitzendt, zodat deze op een FM-radio te horen is.
In sommige landen zijn kleine zenders toegestaan die het signaal van bijvoorbeeld een mp3-speler of draadloze microfoon uitzendt, zodat deze op een FM-radio te horen is.


==Kanaalindeling==
== Kanaalindeling ==
De FM-band is ook onderverdeeld in kanaalnummers. In de onderstaande tabel is de draaggolffrequentie (middenfrequentie) gekoppeld aan een kanaalnummer. Elk kanaalnummer komt overeen met een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz. Op oude radio's worden deze kanaalnummers vaak op de afstemschaal vermeld. Tegenwoordig worden deze kanaalnummers nauwelijks meer toegepast, in plaats daarvan wordt de frequentie (in MHz) gepubliceerd. Een zender hanteert trouwens lang niet altijd een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz.
De FM-band is ook onderverdeeld in kanaalnummers. In de onderstaande tabel is de draaggolffrequentie (middenfrequentie) gekoppeld aan een kanaalnummer. Elk kanaalnummer komt overeen met een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz. Op oude radio's worden deze kanaalnummers vaak op de afstemschaal vermeld. Tegenwoordig worden deze kanaalnummers nauwelijks meer toegepast, in plaats daarvan wordt de frequentie (in MHz) gepubliceerd. Een zender hanteert trouwens lang niet altijd een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz.


Regel 67: Regel 68:
|}
|}


==Zie ook==
== Zie ook ==
*[[FM omroepzenders in Nederland (nationaal)]]
* [[FM omroepzenders in Nederland (nationaal)]]
*[[FM omroepzenders in Nederland (regionaal)]]
* [[FM omroepzenders in Nederland (regionaal)]]
*[[FM omroepzenders in Nederland (lokaal)]]
* [[FM omroepzenders in Nederland (lokaal)]]


== Externe link ==
== Externe link ==

Huidige versie van 13 okt 2013 om 14:20

De FM-band wordt gebruikt voor radio-uitzendingen waarbij frequentiemodulatie (FM) gebruikt wordt. Door de toepassing van FM was het mogelijk grotere bandbreedten te gebruiken en zo hifi-geluid te leveren. Ook kan met FM een betere storingsonderdrukking verkregen worden.

Gebruikte frequentiebanden[bewerken]

FM-omroep basisband

Wereldwijd wordt FM-omroep uitgezonden in VHF-band II tussen 87,50 en 108,00 MHz. In diverse landen wordt slechts een deelgebied hiervan gebruikt. In Japan en delen van het voormalige oostblok gebruikt men (gedeeltelijk) andere frequentiebereiken. Als modulatie wordt de frequentiemodulatie (FM) gebruikt. Dit zorgt voor een minder storingsgevoelige overdracht van de signalen in vergelijk met de in de langegolf, middengolf en kortegolf gebruikte amplitudemodulatie (AM), die last heeft van atmosferische storingen. De voor FM-band beschikbare frequenties zijn bepaald op een aantal ITU-conferenties. Een mijlpaal daarbij was de Stockholm-overeenkomst in 1961 tussen 38 landen. De kanaalafstand, en daarmee de bandbreedte van het kanaal, is 200 kHz.

Uitzonderingen zijn onder andere:

  • Voor 1945 gebruikte men in Amerika een andere FM-band, ook wel 'Pre War FM' genoemd. De frequenties lagen tussen de 42,00 en 50,00 MHz. Kort na de Tweede Wereldoorlog is er besloten om de huidige FM-frequenties te gaan gebruiken.
  • In Amerika wordt uitgezonden tussen 87,80 en 108,00 MHz, een iets kleinere band dus.
  • In Japan wordt in plaats van de FM-band de frequentieband van 76,00 tot 90,00 MHz gebruikt, met een kanaalafstand van 100 kHz.
  • In Rusland en sommige voormalige Oostbloklanden gebruikt men de OIRT-FM-band. De frequenties liggen tussen 65,00 tot 74,00 MHz met een kanaalafstand van 30 kHz. Reden daarvoor was om ontvangst van westerse zenders te bemoeilijken. De meeste landen hebben de OIRT-FM-band afgeschaft en gebruiken nu dezelfde FM-band als het westen (87,50 tot 108,00 MHz).

De frequentie van een FM-zendstation is meestal een veelvoud van 100 kHz. In het grootste deel van Amerika en het Caribische gebied, worden alleen de oneven veelvouden gebruikt. In sommige delen van Europa, Groenland en Afrika worden alleen de even veelvouden gebruikt. In Italië worden "half-kanaals" veelvouden van 50 kHz gebruikt. Hiernaast zijn er in bepaalde landen diverse andere, minder gebruikelijke, standaarden, onder andere veelvouden van 1, 10, 30, 74 en 300 kHz.

Technische karakteristieken[bewerken]

In 1961 heeft de FCC een standaard voor stereo-FM aangenomen.

Omdat mono-radio-ontvangers ook de stereo-uitzendingen goed moesten kunnen ontvangen, is het volgende schema aangenomen: het linker (L) en rechter (R) kanaal werden opgeteld tot de som M = (L+R)/2 en van elkaar afgetrokken tot het verschil S = (L−R)/2 en op een 38 kHz signaal gemoduleerd bij het signaal gevoegd. Een mono-ontvanger gebruikt alleen het M-signaal. Een stereo-ontvanger haalt met behulp van een stereodecoder de L- en R-kanalen uit: L = M+S and R = M−S. Om dit decoderen mogelijk te maken wordt nog een 19 kHz piloottoon (de halve modulatiefrequentie) bij het signaal gevoegd, hiermee kan de 38 kHz draaggolf van het S-signaal gereconstrueerd worden. In de ontvanger wordt alles boven de 15 kHz uit het weer te geven signaal gefilterd. Omdat storingen bij een grotere bandbreedte meer doorgelaten worden verklaart dit waarom stereo-ontvangst gevoeliger is voor ruis.

Aan FM-uitzendingen kan digitale informatie meegeleverd worden in het RDS signaal. RDS levert 1187,5 bits per seconde, en is daarmee alleen geschikt voor tekst.

In sommige landen zijn kleine zenders toegestaan die het signaal van bijvoorbeeld een mp3-speler of draadloze microfoon uitzendt, zodat deze op een FM-radio te horen is.

Kanaalindeling[bewerken]

De FM-band is ook onderverdeeld in kanaalnummers. In de onderstaande tabel is de draaggolffrequentie (middenfrequentie) gekoppeld aan een kanaalnummer. Elk kanaalnummer komt overeen met een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz. Op oude radio's worden deze kanaalnummers vaak op de afstemschaal vermeld. Tegenwoordig worden deze kanaalnummers nauwelijks meer toegepast, in plaats daarvan wordt de frequentie (in MHz) gepubliceerd. Een zender hanteert trouwens lang niet altijd een frequentie die een veelvoud is van 300 kHz.

kanaal frequentie kanaal frequentie kanaal frequentie kanaal frequentie
1 87,3 MHz 19 92,7 MHz 37 98,1 MHz 55 103,5 MHz
2 87,6 MHz 20 93,0 MHz 38 98,4 MHz 56 103,8 MHz
3 87,9 MHz 21 93,3 MHz 39 98,7 MHz 57 104,1 MHz
4 88,2 MHz 22 93,6 MHz 40 99,0 MHz 58 104,4 MHz
5 88,5 MHz 23 93,9 MHz 41 99,3 MHz 59 104,7 MHz
6 88,8 MHz 24 94,2 MHz 42 99,6 MHz 60 105,0 MHz
7 89,1 MHz 25 94,5 MHz 43 99,9 MHz 61 105,3 MHz
8 89,4 MHz 26 94,8 MHz 44 100,2 MHz 62 105,6 MHz
9 89,7 MHz 27 95,1 MHz 45 100,5 MHz 63 105,9 MHz
10 90,0 MHz 28 95,4 MHz 46 100,8 MHz 64 106,2 MHz
11 90,3 MHz 29 95,7 MHz 47 101,1 MHz 65 106,5 ;MHz
12 90,6 MHz 30 96,0 MHz 48 101,4 MHz 66 106,8 MHz
13 90,9 MHz 31 96,3 MHz 49 101,7 MHz 67 107,1 MHz
14 91,2 MHz 32 96,6 MHz 50 102,0 MHz 68 107,4 MHz
15 91,5 MHz 33 96,9 MHz 51 102,3 MHz 69 107,7 MHz
16 91,8 MHz 34 97,2 MHz 52 102,6 MHz 70 108,0 MHz
17 92,1 MHz 35 97,5 MHz 53 102,9 MHz
18 92,4 MHz 36 97,8 MHz 54 103,2 MHz

Zie ook[bewerken]

Externe link[bewerken]